فرض کنید فردی پس از عمری کار و تلاش و کارمندی و پول جمع کردن و پس انداز کردن و... توانسته مبلغی پول را جمع کند. در اصل هدفش از این جمع کردن پول و سرمایه، این بوده که بتواند برای دختر دم بختش جهیزیه تهیه کند. در همین زمان که قصد خرید جهیزیه داشته، در خیابان دوست مورد اعتمادش را می بیند و پس از مکالمه ای کوتاه، دوستش به او می گوید با اطلاعاتی که من بدست آوردم، در دو سه ماه آینده قیمت خودرو افزایش پیدا خواهد کرد و یکی بهترین کارها این است که هر کس می تواند، در این زمان خودرو بخرد و نگه دارد و پس از سه ماه آنرا به مثلا دو برابر قیمت بفروشد. (به ادامه مطلب رجوع کنید)
نمی‌دانم تا بحال ورشکست شده اید یا نه؟ احساس ورشکستگی را تجربه کرده اید یا خیر؟ اما بنا را بر این می گذارم که حتما عده ای از خوانندگان این سطور حداقل یکبار در عمرشان این احساس را تجربه کرده اند.
اول باید مشخص کنیم که منظورمان از ورشکستگی چیست؟ به طور کلی ورشکسته به کسی گفته می شود که سرمایه گذاری کرده باشد. وقتی کسی سرمایه گذاری می کند، چند حالت ممکن است برایش اتفاق بیفتد. در بهترین حالت ممکن است از سرمایه گذاری اش سود ببرد. مثلا کسی را تصور کنید که برای سرمایه گذاری، پولش را تبدیل به طلا کرده باشد و پس از مدت اندکی قیمت طلا بالا برود و او در مدت کوتاهی صاحب سود خواهد شد.
حالت دوم در سرمایه گذاری، حالتی است که فرد ضرر می کند. مثلا کسی را تصور کنید که برای سرمایه گذاری، آهن خریده تا بتواند آهن هایش را سال بعد با قیمت بیشتری بفروشد، از قضا در این یک سال قیمت آهن هیچ تغییری نمی کند و او سال بعد با فروش آهن هایش، همان مقدار پول سال قبل را خواهد داشت. در این حالت، او به اندازه نرخ تورم این یک سال ضرر کرده.
حالت سوم در سرمایه گذاری حالتی است که فرد اصل سرمایه اش را از دست می دهد. مثلا تصور کنید فردی را که برای سرمایه گذاری ماشین خریده و قصد دارد پس از مدتی با فروش ماشینش سود ببرد. اما در این وسط اتفاق ناگواری برایش می افتد. مثلا ماشین را دزد می برد، یا ماشین تصادف می کند، یا هر اتفاق دیگری که باعث می شود او سرمایه اش را از دست بدهد.
ورشکستگی را احساس کنید
وقتی می گوییم ورشکسته، منظورمان کسی است که حالت سوم برایش اتفاق افتاده. برای اینکه مفهوم ورشکستگی را بهتر درک کنیم، مثال حالت سوم را کمی توسعه می دهیم. فرض کنید فردی پس از عمری کار و تلاش و کارمندی و پول جمع کردن و پس انداز کردن و... توانسته مبلغی پول را جمع کند. در اصل هدفش از این جمع کردن پول و سرمایه، این بوده که بتواند برای دختر دم بختش جهیزیه تهیه کند. در همین زمان که قصد خرید جهیزیه داشته، در خیابان دوست مورد اعتمادش را می بیند و پس از مکالمه ای کوتاه، دوستش به او می گوید با اطلاعاتی که من بدست آوردم، در دو سه ماه آینده قیمت خودرو افزایش پیدا خواهد کرد و یکی بهترین کارها این است که هر کس می تواند، در این زمان خودرو بخرد و نگه دارد و پس از سه ماه آنرا به مثلا دو برابر قیمت بفروشد.
این شخص هم همین کار را می کند و خیلی زود به جای خرید جهیزیه، خودرو می خرد و نگه می دارد و در جواب خانواده اش که از او جهیزیه طلب می کردند، وعده می دهد که انشاالله سه ماه بعد جهیزیه ای دو برابر بهتر از آنچه که قرار بود را خواهد خرید. در این بین آن اتفاق ناگوار که گفته بودیم می افتد و مثلا ماشینش را دزد می برد. به نظر شما او اکنون چه حالی دارد؟ به چه می اندیشد؟ چه طور با خودش کنار می آید؟ چه احساسی دارد؟ به نظر بنده یکی از بدترین حالاتی که می تواند برای انسان اتفاق بیفتد همین حالت است. احساس ورشکستگی چیزی است که فقط باید تجربه اش کنید تا بفهمیدش، احساس خیلی بدی است، اما اگر توانستید احساس او را درک کنید و خودتان را جای او بگذارید، ادامه این متن را بخوانید.
روش سرمایه گذاری قرآنی
خداوند متعال در قرآن کریم برای معرفی احساس این شخص از تعبیر "خسران" استفاده می کند. خسران یعنی حالتی که انسان اصل سرمایه اش را از دست می دهد؛ شبیه همان کسی که مثالش را زدیم. خداوند می فرماید:
بسم الله الرّحمن الرّحیم(*) والعصر(*) انّ الِانسان لَفی خُسر(*) الّا الّذین آمنوا و عَمِلوا الصّالحاتِ وَ تَواصوا بِالحقِّ وَ تَواصَوا بِالصَّبرِ(*)
به نام خداوند بخشنده بخشایشگر(*) قسم به عصر (در ادبیات روزمره‌ی ما هم اتفاق می افتد که مثلا می گوییم به این زمان قسم!) (*) قطعا و محققا انسان در خسران است (مثال همان شخص ورشکسته که قرار بود حالش را تصور کنید)(*) مگر کسانی که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده اند و یکدیگر را به حق سفارش کرده و یکدیگر را صبر و استقامت توصیه کرده اند.
این سوره می فرماید: ما در لحظه لحظه و ثانیه ثانیه زندگی مان در خسران هستیم و احساس ورشکستگی داریم. ما برای هر لحظه از عمرمان حالت و احساس همان شخص ورشکسته را داریم. و چه حالت بدی است این احساس!
این سوره می فرماید: هر لحظه از عمر ما ظرفی است که اگر آن را با (ایمان) و (عمل صالح) و (توصیه به حق) و (توصیه به صبر) پر کردیم، از احساس خسران یا ورشکستگی (شبیه همان شخصی که مثال زدیم) رهایی پیدا می کنیم، وگرنه در خسران هستیم.
این سوره می فرماید: برای رهایی از احساس خسران باید در لحظه لحظه عمرمان خودمان را چک کنیم که آیا در حالات (ایمان) و (عمل صالح) و (توصیه به حق) و (توصیه به صبر) هستیم یا خیر؟ اگر بلی، که الحمد لله، اگر خیر که باید منتظر آن احساس بد باشیم.
تفاوت احساس آن شخص ورشکسته، با احساس خسران مورد تاکید سوره
تفاوت اساسی که میان این دو وجود دارد این است که آن شخصِ ورشکسته، هرچند برایش خیلی سخت است اما می تواند با قرض و قوله و سختی و فشار و کار بیشتر و حتی گدایی و... به هرحال جهیزیه دخترش را جور کند. اما کسی که از این دنیا رفته و دیگر دسترسی به این دنیا ندارد و هییییچ کاری از دستش بر نمی آید و تازه در آن دنیا متوجه می شود که در خسران بوده، چه باید بکند؟ قطعا احساس خسران و سختی چنین کسی هزاران بار بیشتر است.
